طراحی رابط کاربری (UI) چیست؟

با افزایش کاربرد موبایل‌های هوشمند، طراحی رابط کاربری اهمیت دوچندانی پیدا کرده است؛ به‌طوری‌که در تمام سازمان‌های امروزی، افراد مختلفی تحت عناوین طراح رابط کاربری، طراح UI یا طراحی UI/UX به ایجاد رابط‌های کاربری موبایل و سایت‌ها مشغول هستند. در این مقاله  در ایزی وب طلب قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که ui سایت چیست، ui مخفف چیست و اصلا اهمیت UI در دنیای طراحی محصولات دیجیتال چیست.

رابط کاربری (UI) چیست؟

رابط کاربری (UI مخفف User Interface)، در واقع محل ارتباط بین انسان و کامپیوترهاست. هرگونه تکنولوژی که شما به‌عنوان کاربر با آن در تعامل هستید، بخشی از یک رابط کاربری است. برای مثال صداها، صفحه‌نمایش، سبک کلی سایت، ریسپانسیو بودن صفحات و غیره، همگی اجزایی از رابط کاربری هستند. یک رابط کاربری، شامل ۴ بخش است:

1. عناصر ناوبری: این عناصر به کاربر کمک می‌کنند تا در بخش‌های مختلف رابط کاربری حرکت کند. برای مثال فیلدهای جست‌وجو، فلش‌های بازگشت به صفحه قبل، اسلایدبارها و غیره، نمونه‌هایی از عناصر ناوبری در UI هستند.
2. کنترل‌های ورودی: این عناصر به کاربران کمک می‌کنند تا اطلاعات را از طریق رابط کاربری وارد کنند. دکمه‌ها، چک باکس‌ها و فیلدهای متنی، همگی نمونه‌هایی از کنترل‌های ورودی هستند.
3. عناصر اطلاعاتی: این عناصر برای انتقال اطلاعات به کاربران کاربرد دارند. نوار پیشرفت دانلود در پایین صفحه پخش ویدئو، نمونه‌ای از عناصر اطلاعاتی در طراحی رابط کاربری است.
4. کانتینرها: این عناصر، محتوا را در بخش‌های کوچک و مجزا دسته‌بندی می‌کنند. ازجمله این عناصر می‌توان به منوها اشاره کرد.

طراحی ui چیست؟

رابط کاربری، اولین چیزی است که کاربران هنگام ورود به یک اپلیکیشن یا سایت با آن مواجه می‌شوند. در طراحی طراحی رابط کاربری (UI)، هدف ما ایجاد شکل ظاهری محصول دیجیتال، طراحی نقاط تعامل کاربر، کاربردپذیری، رفتارها و احساس کلی کاربر درباره محصول است. طراحی UI نشان می‌دهد که آیا کاربر احساس مثبتی را حین کار با محصول تجربه می‌کند یا نه.

طراح رابط کاربری کیست؟

طراحی رابط کاربری اپلیکیشن یا سایت، فردی است که مسئولیت دیزاین رابط گرافیکی یک اپلیکیشن،‌ سایت یا دستگاه دیجیتالی را که انسان با آن تعامل دارد، به عهده می‌گیرد.

چرا رابط کاربری مهم است؟

طراحی رابط کاربری برای پاسخگویی به نیازهای کاربران و افزایش کاربردپذیری سایت یا اپلیکیشن اهمیت دارد. طراحی ui سایت حرفه‌ای، تضمین‌کننده تعامل موثر و آسان بین کاربر با محصول دیجیتال از طریق عناصر بصری، طراحی تمیز و ریسپانسیو است.

تاریخچه طراحی رابط کاربری

ظهور طراحی رابط کاربری را می‌توان به دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی منتسب کرد، یعنی زمانی که اولین کامپیوترها اختراع شدند. این کامپیوترها دارای دکمه‌ها و دستگیره‌های مخصوصی برای ورود اطلاعات و گرفتن خروجی از آن‌ها بودند. در واقع رابط کاربری در آن زمان منحصر به قابلیت‌های سخت‌افزاری و زبان‌های برنامه‌نویسی سطح پایین بود. هدف اصلی رابط کاربری آن کامپیوترها در آن زمان، ایجاد عملکرد در دستگاه بود و به کاربر و رضایت او توجه چندانی نمی‌شد.

ظهور مفهوم طراحی گرافیکی رابط کاربری، به دهه‌های ض۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی برمی‌گردد. در آن زمان محققان حوزه کامپیوتر، مفاهیمی مثل موس، پنجره‌ها، آیون‌ها و پنجره دسکتاپ را معرفی کردند. این مفاهیم به کاربران کمک می‌کردند تا از کامپیوترها با کمک گرفتن از عناصر بصری به جای دستورات متنی استفاده کنند. از آن زمان به بعد، کمپانی‌هایی مثل ایکس باکس، اپل و مایکروسافت، بیشتر از قبل از عناصر گرافیکی طراحی رابط کاربری برای طراحی سیستم‌های خود بهره گرفتند.

در دهه‌های ۱۹۹۰ میلادی، اینترنت پا به جهان گذاشت و دریچه‌های تازه‌ای را در دنیای طراحی رابط کاربری باز کرد. از آن زمان مفهوم جدیدی به نام طراحی رابط کاربری سایت ظاهر شد. در طراحی رابط کاربری سایت، هدف کاربردپذیری، دسترسی‌پذیری و زیبایی صفحات وب، محتواها، ساختارها و ناوبری آن‌ها بود.

با ظهور تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها در دهه‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ میلادی، تحول جدیدی در دنیای طراحی رابط کاربری شکل گرفت و طراحی رابط کاربری موبایل پا به جهان دیجیتال گذاشت. در طراحی رابط کاربری موبایل‌ها، تمرکز روی طراحی بصری برای صفحه‌نمایش کوچک موبایل و ایجاد ورودی‌های لمسی برای تلفن‌های همراه هوشمند بود.

رابط کاربری موبایل

رابط کاربری موبایل، صفحه‌نمایش گرافیکی و معمولا حساس به لمس (Touch-Sensitive) در دستگاه‌های موبایل یا تبلت است. این رابط کاربری به کاربران کمک می‌کند تا با برنامه‌ها، اپلیکیشن‌ها، امکانات مختلف، عملکردها و محتواهای موجود در دستگاه، ارتباط برقرار کند.

رابط کاربری سایت

طراحی رابط کاربری سایت فرآیند خلق عناصر بصری است که کاربر حین انجام وظایف مختلف در یک وب‌سایت یا وب اپلیکیشن، با آن‌ها در تعامل است. به بیان دیگر، طراحی رابط کاربری وب سایت، به معنای طراحی همه آن چیزهایی است که در ظاهر یک سایت دیده می‌شوند: از قالب سایت گرفته تا رنگ‌ها، فونت‌ها و آیکون‌ها.

رابط کاربری صفحه اصلی سایت باید به چه صورت باشد؟

اصول طراحی ui و ux صفحه اول سایت عبارت‌اند از:

• تمرکز آیتم های روی صفحه اصلی بر عملکردهای کلیدی کاربر
• قابلیت جستجو در کل سایت
• دسترس بودن دسته بندی محصولات و خدمات از صفحه اصلی سایت
• ارائه خلاصه کلی از اهداف و محتوای اصلی سایت در صفحه اصلی
• ارائه لیستی از آخرین مقالات یا آخرین محصولات در صفحه اصلی
• منوی اصلی سایت شامل گزینه های مهم و مورد نیاز کاربر
• مناسب بودن عنوان صفحه اصلی سایت و قابل مشاهده بودن برای موتورهای جستجو
• طراحی سبک، جذاب و زیبای صفحه اصلی سایت
• کوتاه و معنی دار بودن لینک صفحه اصلی سایت

رابط کاربری اپلیکیشن‌ ها و نرم افزارها

در طراحی ui اپلیکیشن از عناصر تعاملی و بصری برای ارتباط ساده کاربر با برنامه استفاده می‌شود.

طراحی UI شامل چه بخش‌هایی است؟

مهم‌ترین بخش‌های طراحی رابط کاربری عبارت‌اند از:

معماری اطلاعات

کاربردپذیری یک سایت بر پایه معماری اطلاعات آن بنا می‌شود. ساختار و سازمان‌دهی محتوای سایت به شیوه‌ای منطقی، نقش مهمی در کمک به کاربران هنگام حرکت بین صفحات مختلف سایت با کمترین میزان تلاش دارد. دکمه‌ها، آیکون‌ها، برچسب‌ها، امکانت جست‌وجو و سیستم‌های سازمان‌دهی محتوا (مثل دسته‌بندی‌ها) ازجمله عناصر معماری اطلاعات هستند.

طراحی تعاملی

عناصر طراحی تعاملی در تلاش هستند تا با تشویق کاربران غیرفعال به ورود اطلاعات، آن‌ها را به کاربران فعال در سایت تبدیل کنند. هنگام طراحی رابط کاربری، باید کاربر را در ذهن داشت تا نحوه تعامل و رفتارهای خاص او حین کار با رابط کاربری،‌ در راستای رفع نیازهای او باشد.

طراحی بصری

اهمیت زیبایی سایت یا اپلیکیشن بسیار زیاد است. در طراحی رابط کاربری باید از رنگ‌ها، فونت‌ها برای طراحی سایت ، کنتراست و تصاویر و ویدئوهای جذاب و مناسب برای جلب توجه مخاطبان استفاده شود.

نکات لازم در طراحی رابط کاربری

متناسب با هر سن و سالی باشد یعنی هر شخص با هر سنی بتواند با سایت (اپلیکیشن) کار کند.

• متناسب با هر سطح سواد یا دانش باشد. یعنی هم یک فرد دیپلم و هم یک فرد کارشناسی ارشد بتواند بدون مشکل با سایت (اپلیکیشن) کار کند.
• فرآیند ارائه خدمات به کاربر با کمترین پیچیدگی و ابهام باشد.
• طراحی سایت ریسپانسیو (واکنش گرا) باشد یعنی وب سایت در انواع دستگاه ها با اندازه های متفاوت، به درستی نمایش داده شود که کاربر بتواند با راحتی با آن ارتباط برقرار کند.
• نه زیاد شلوغ و نه زیاد ساده باشد. باید با رعایت سادگی، جذاب و کاربر پسند باشد.
• استفاده از رنگ ها نباید به گونه ای باشد که چشمان کاربر را اذیت کند.

رابط کاربری در مقایسه با تجربه کاربری

فرق ui و ux (تجربه کاربری یا User Experience) این است که در تجربه کاربری، هدف ما ایجاد رضایت در کاربران و ارائه یک مسیر ناوبری شفاف برای آن‌ها در راستای دسترسی به اطلاعات موجود در اپلیکیشن یا سایت است. ولی در طراحی رابط کاربری، تمرکز اصلی روی طراحی تعامل‌ها، عناصر بصری سایت و اپلیکیشن و همچنین اطمینان از جذاب بودن و در عین حال، سادگی استفاده از مسیرهای ناوبری سایت است.

در تجربه کاربری، زیبایی ظاهری یا گرافیک اهمیت ندارد؛ در حالی که رابط کاربری به ظاهر و زیبایی سایت یا محصول مربوط می شود و تمرکز اصلی آن بر طراحی ظاهر مناسب و کاربرپسند است. در حقیقت رابط کاربری و تجربه کاربری مکمل یکدیگر هستند و یک سایت خوب باید هر دوی آن ها را باهم داشته باشد. طراحان تجربه کاربری باید ظاهر سایت را به گونه ای تغییر دهند که علاوه بر زیبایی، انجام کار با آن ساده و آسان باشد و در کاربر حس خوب ایجاد نماید.

به‌طور خلاصه، تفاوت‌های اساسی طراحی ui و طراحی UX عبارت‌اند از:

• تجربه کاربری حول محور هدف و عملکرد محصول می‌چرخد، ولی رابط کاربری روی کیفیت تعامل کاربر با محصول متمرکز است.
• عناصر تجربه کاربری شامل مواردی مثل تحقیقات بازار و شناسایی نیازهای کاربران است، ولی طراحی رابط کاربری بیشتر شامل عناصر طراحی و هنری برای ایجاد حس بهتر در کاربر است.
• تجربه کاربری شامل مراحل مختلف مدیریت پروژه، از ایده‌پردازی تا توسعه محصول و تحویل آن است، ولی رابط کاربری به‌طور خاص روی طراحی بصری محصول نهایی تمرکز دارد.
• طراحی تجربه کاربری با شناسایی نقاط درد کاربران هدف و تعریف فرضیه‌هایی برای رفع نیازهای آن‌ها شروع می‌شود. ولی در طراحی رابط کاربری، هدف فقط طراحی اجزای بصری است.

اصول طراحی ui

مهم‌ترین اصول طراحی رابط کاربری که به 4C مشهور هستند، عبارت‌اند از:

• کنترل (Control): کاربر باید تحت کنترل رابط کاربری باشد.
• یکپارچگی (Consistency): از عناصری استفاده کنید که برای کاربران قابل پیشبینی، ساده و شناخته‌شده باشند.
• راحتی (Comfortability): ارتباط به محصول باید تجربه‌ای ساده و بدون زحمت برای کاربران باشد.
• بار شناختی (Cognitive load): کاربر را با محتوا بمباران نکنید. طراحی رابط کاربری، باید تا جای ممکن شفاف و خلاصه باشد.

برنامه طراحی رابط کاربری

مهم‌ترین ابزارها و نرم افزار طراحی ui سایت و اپلیکیشن عبارت‌اند از:

• Sketch
• Proto.io
• Adobe XD
• UXPin
• Marvel
• Figma
• InVision Studio
• Zeplin
• Origami Studio
• Uizard

طراحی ui با فتوشاپ نیز امکان‌پذیر است و برخی گرافیست‌ها ترجیح می‌دهند طراحی رابط کاربری با فتوشاپ انجام دهند. بااین‌حال وجود ابزارهای تخصصی طراحی UI، باعث شده که نیاز به استفاده از فتوشاپ کمتر شود.

تعرفه طراحی رابط کاربری

تعرفه و قیمت طراحی رابط کاربری به عوامل زیادی بستگی دارد و نمی‌توان عدد ثابتی را برای این خدمات معرفی کرد. ازجمله عوامل اثرگذار روی قیمت طراحی UI می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• میزان تجربه و رزومه طراح رابط تجربه کاربری ui ux
• پیچیدگی طرح درخواستی
• ریسپانسیو بودن طرح
• نیاز به پیاده‌سازی و کدنویسی طرح
• مرحله طراحی (شروع کار یا میانه آن)

سفارش طراحی رابط کاربری سایت و اپلیکیشن به ایزی وب

شما می‌توانید طراحی سایت فروشگاهی، خدماتی، شرکتی و شخصی خود را به متخصصان ایزی وب بسپارید. در ایزی وب شما می‌توانید بهترین ui سایت را سفارش دهید و پیاده‌سازی آن را نیز به برنامه‌نویس‌های ما بسپارید. برای مشاهده نمونه طراحی ui سایت توسط شرکت ایزی وب، می‌توانید به سایت ما و بخش نمونه‌کارها سر بزنید.