تفاوت طراحی وبسایت و طراحی پورتال چیست؟

پورتال (Portal) و سایت اینترنتی (Website) از نظر ظاهری و ویژگی‌های معمولی شبیه هم هستند؛ اما در اصل هر یک از آنها برای مقاصد و کاربردهای خاصی در دنیای وب طراحی می‌شوند. در این مقاله تفاوت‌های اصلی سایت و پورتال را مورد بررسی قرار می‌دهیم و به معرفی مزایا و ویژگی‌های  پورتال می‌پردازیم.

وب‌سایت چیست؟

وب‌سایت متشکل از صفحات مختلف به هم پیوسته هستند که یک نام دامنه مشترک دارند و در دنیای اینترنت برای دسترسی عمومی به کار می‌رود. کاربران از طریق یک آدرس وارد سایت می‌شوند. محتوایی که در سایت‌ها وجود دارد در سراسر اینترنت و جهان قابل مشاهده است و سطح دسترسی به اطلاعات آن نیز برای همه کاربران یکسان می‌باشد. طراحی وبسایت (Website Design) با اهداف خاصی مانند فروش محصولات فیزیکی و محصولات مجازی، خدمات، اطلاع رسانی، آموزشی و غیره صورت می‌گیرد و همه مشاغل، کسب‌وکارها، حوزه‌های مختلف صنعتی، تجاری و شرکت‌ها سایت مختص خود را دارند.

انواع وب‌سایت‌ها

به طور کلی وب‌سایت‌ها در سه دسته اصلی زیر طراحی و توسعه می‌یابند:

1-    وب‌سایت‌های ایستا

وب‌سایت ایستا یا استاتیک محتوای ثابتی دارد که برای بازدیدکنندگان با هر مرورگری به طور یکسان قابل مشاهده است. صفحات این نوع سایت ها با زبان‌های برنامه نویسی HTML, CSS یا جاوا اسکریپت ساخته می‌شود و هر یک از صفحات آن در قالب یک فایل HTML به طور مجزا در یک سرور ذخیره می‌شوند.

2-    وب‌سایت‌های پویا

وب‌سایت پویا یا داینامیک (Dynamic) برحسب نیازمندی و کاربرد سایت (Website Use) طراحی می‌شود و توسعه پیدا می‌کند. در ساخت این نوع وب‌سایت‌ها از زبان‌های برنامه نویسی جاوا اسکریپت، ASP یا PHP استفاده می‌شود اغلب آنها دارای بانک اطلاعاتی یا دیتابیس هستند و داده ها را در خود ذخیره می‌کنند. دیتابیس‌ها قابلیت ویرایش، فیلتر و حذف اطلاعات را برای مدیران سایت میسر می‌کنند. انواع سایت های خبری، آموزشی، فروشگاه‌های آنلاین به روش داینامیک طراحی می‌شوند و معمولاً از دو روش سیستم مدیریت محتوا (CMS) و برنامه نویسی اختصاصی در ساخت وب‌سایت‌های پویا استفاده می‌کنند.

3-    وب‌سایت‌های تعاملی

کد نویسی در طراحی وب‌سایت تعاملی (Interactive Website) بسیار پیچیده است و ماهیت اصلی آن بر پایه تعامل کاربران با عناصر سایت تعریف می‌شود. به این معنی که در طراحی سایت های تعاملی ویژگی‌ها، امکانات و ابزارهایی وجود دارد که به تقویت مشارکت‌پذیری کاربران کمک زیادی می‌کند و تجربه کاربری لذت بخشی را برای آنها فراهم می‌کند. به‌عنوان‌مثال فرم‌های تماس، سیستم های نظرسنجی، چت زنده و سایر روش‌های تعامل از جمله مواردی هستند که کاربران با استفاده از آنها توانایی ارسال مجموعه‌ای از اطلاعات را برای مدیران سایت دارند.

پورتال چیست؟

پورتال در لغت به معنی دروازه است و به پلتفرم ترکیبی تحت وب پویا و تعاملی اشاره دارد که دسترسی کاربران (User Access) را به یک دنیای مجازی امکان‌پذیر می‌کند. به این معنی که طراحی پورتال (Portal Design) به شکل درگاهی است که طیف گسترده‌ای از اطلاعات و خدمات را به صورت یکپارچه و سازمان یافته با سطوح دسترسی متفاوت در اختیار کاربران یک سازمان، نهاد، اداره یا شرکت قرار می‌دهد و نیازهای آنان را برآورده می‌کند. به زبانی ساده‌تر کاربران سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف با یک شناسه (نام کاربری) و رمز عبور وارد پورتال می‌شوند و خدمات و اطلاعات مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند.

نوع دسترسی به محتوا و داده‌های پورتال برای کاربران متفاوت است. مثلاً در یک شرکت مدیر یک بخش به عنوان کاربر ویژه به چندین بخش از پورتال اجازه دسترسی دارد در حالی که یک کارمند معمولی برای انجام کارهای عادی‌تر مثل درخواست مرخصی، دریافت فیش حقوقی و سایر موارد به پورتال دسترسی دارد.

انواع پورتال‌ها

به طور کلی دو نوع پورتال افقی و عمودی وجود دارد:

1-    پورتال عمودی

درگاهی است که بر روی برآورده ساختن نیازهای کاربران در یک صنعت یا حوزه خاصی متمرکز است و محتوای آن حاوی اطلاعات، مستندات، دستورالعمل ها، نرم افزارها و خدمات مرتبط با همان صنعت را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. پورتال های شرکتی و بازرگانی از دسته پورتال های عمودی هستند.

2-    پورتال افقی

پورتال های افقی برای پاسخگویی به نیازهای طیف وسیعی از مخاطبان بر اساس علایق و موضوعات مختلف توسط چندین شرکت یا نهاد بر روی یک پلتفرم مشترک طراحی می‌شود. محتوای این پورتال ها حاوی اطلاعاتی است که کاربران از آنها درخواست و استقبال می‌کنند و مورد پسند آنان است. پورتال های سازمانی، دانش، شرکتی، بازاری از انواع پورتال افقی به شمار می‌روند.

تفاوت وب سایت و پورتال چیست؟

تفاوت‌های سایت و پورتال (Differences between Website and Portal) در 7 دسته اصلی به چشم می‌خورند. در ادامه این مطلب مقایسه سایت و پورتال (Website vs. Portal Comparison) به دقت و بر اساس جنبه‌های مختلف انجام شده است.

1-    اهداف (Purpose)

·  سایت

هدف از طراحی وبسایت ایجاد بستری دیجیتالی برای به اشتراک گذاشتن محتوا در حوزه‌های مختلف مثل فروش محصولات و خدمات و اطلاع رسانی به مخاطبان آنلاین است.

· پورتال

هدف اصلی از طراحی پورتال ایجاد درگاهی است که به کاربران اجازه می‌دهد به اطلاعات و خدمات در زمینه‌های خاصی از منابع مختلفی به راحتی دسترسی پیدا کنند. کاربران از این درگاه برای انجام وظایف و مسئولیت‌های خود استفاده می‌کنند.

2-    احراز هویت کاربر (User Authentication)

·  سایت

احراز هویت کاربران در سایت‌ها معمولاً به منظور عضویت یا نظرسنجی استفاده می‌شود و پیچیدگی خاصی ندارد و بیشتر وب سایت‌ها بدون احراز هویت در دسترس مخاطبان عمومی هستند.

· پورتال

محتوای پورتال در چند سطح تعریف شده است و برای تمامی کاربران قابل دسترسی نیست. به این معنی که پورتال سیستم احراز هویت قدرتمندی دارد تا بتواند دسترسی به داده‌ها و سرویس‌های مختلف را کنترل کند. هر کاربری با توجه به وظایف و مسئولیت‌های خاص خود به هر یک از سطوح دسترسی اجازه ورود دارد.

3-    قابلیت های یکپارچه سازی (Integration Capabilities)

·  سایت

در سایت ها از ابزارهای شخص ثالث مانند شبکه‌های اجتماعی و تبلیغاتی، نرم‌افزارهای تحلیلی وب، ابزارهای تست A/B و سیستم‌های تعاملی مثل نظرسنجی و چت زنده استفاده می‌شود و یکپارچه‌سازی این ابزارها در سایت کار سختی نیست.

· پورتال

قابلیت‌های پورتال (Portal Capabilities) شامل ابزارها، امکانات و اطلاعاتی است که از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شوند؛ اما به طور کاملاً یکدست و یکپارچه با هم کار می‌کنند. به‌عنوان‌مثال ایمیل‌ها، اخبار و تقویم رویدادها در یک قسمت از پورتال به نمایش گذاشته می‌شود.

4-    پیچیدگی توسعه(( Development Complexity))

·        سایت

طراحی و توسعه سایت ها ساده‌تر از پورتال است؛ زیرا عملکرد سایت (Website Performance) بر روی تولید محتوای خاص یا ارائه خدمات خاص تمرکز نمی‌کند و نیاز به یکپارچه‌سازی گسترده ندارد.

·        پورتال

در طراحی و توسعه پورتال، یکپارچه‌سازی عناصر تشکیل‌دهنده پورتال به دلیل عملکردهای مختلف مانند پایگاه‌داده‌ها، سیستم‌های احراز هویت و سایر موارد کار بسیار پیچیده‌ای است.

5-    نمونه‌ها (Examples)

نمونه‌هایی از وب‌سایت‌ها عبارت‌اند از:

-       نماشا

-       رکنا

-       دنیای اقتصاد

-       ورزش

نمونه‌هایی از پورتال‌ها عبارت‌اند از:

-       پورتال بانک‌ها مثل بانک مرکزی و بانک ملی

-       پورتال سازمانی مثل سازمان سنجش و وزارت نیرو

-       پورتال شخصیت‌های مهم مثل دفتر ریاست جمهوری

-       پورتال شرکت دولتی مثل پست بانک ایران، بیمه ایران و شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران

6-    تنوع محتوا (Content Variety)

·        سایت

تولید محتوای سایت بر انواع مختلفی از محتوا یا اطلاعات مانند وبلاگ‌ها، نمونه کارها، سایت های تجارت الکترونیک و غیره متمرکز است.

·        پورتال

محتوای پورتال چند وجهی هستند و اخبار، ایمیل‌ها، انجمن‌ها، تقویم رویدادها و سایر موارد را در بر می‌گیرند.

7-    تعامل کاربر (User Interaction)

·        سایت

در وب‌سایت‌های تعاملی مشارکت‌پذیری کاربران از طریق فرم‌های تماس، نظرات، عضویت در سایت و غیره به صورت گسترده‌ای انجام می‌شود.

·        پورتال

ویژگی‌های تعاملی پورتال مثل احراز هویت و نوع دسترسی بر اساس نقش کاربران تعیین می‌شود؛ اما آنها این امکان را دارند که مطابق میل و سلیقه خود تجربه کاربری را سفارشی کنند.

پورتال چه ویژگی‌هایی دارد که سایت ندارد؟

همان‌طور که گفته شد انواع مختلف پورتال با اهداف و کاربردهای خاص طراحی می‌شوند؛ اما به طور کلی تمامی پورتال‌ها از ویژگی‌های مشترکی برخوردارند و مزیت‌های زیادی مثل تجربه کاربری رضایت‌بخش را برای کاربران و افزایش وفاداری مشتری را برای صاحبان خود به همراه می‌آورند. ویژگی‌های اصلی پورتال در مقایسه با وب‌سایت به شرح زیر است:

دسترسی کاربران مجاز به بخش‌های مختلف پورتال محدود است؛ اما کاربران یک سایت به تمام بخش‌های آن دسترسی دارند. محتوای پورتال برای کاربران مرتبط با نقش و مسئولیت آنها متفاوت و منحصر به فرد است در حالی که محتوای سایت برای همه کاربران به طور یکسان قابل مشاهده است. امکان برقراری ارتباط بین تمامی اعضای پورتال وجود دارد لیکن اعضای وب‌سایت توانایی برقراری ارتباط با یکدیگر را ندارند.

احتمالا از خود می پرسید که آیا پورتال‌ها امنیت بیشتری نسبت به سایت‌ها دارند؟

در پاسخ می‌توان گفت که بله امنیت پورتال (Portal Security) به دلیل سیستم‌های احراز هویت بسیار بالاست؛ اما امنیت سایت (Website Security) و سازوکار کنترل داده‌ها ساده‌تر است.

مدیریت محتوا (Content Management) در پورتال نسبت به وب‌سایت بسیار پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر است.

طراحی سایت رویکردی موفق در استراتژی‌های بازاریابی است در حالی که طراحی پورتال ها ماهیت اطلاع رسانی و خدماتی دارند. محتوای وب‌سایت قابلیت بازاریابی و تقویت برند دارد؛ اما محتوای پورتال برای ارائه خدمات تعریف می‌شود.

پورتال‌ها چه امکانات اضافه‌ای نسبت به سایت‌ها دارند؟

·        سیستم مدیریت پورتال (Portal Management System)

این سامانه در قالب یک نرم‌افزار به مدیریت راه‌های ارتباطی پورتال می‌پردازد و قابلیت‌های گسترده‌ای را برای مدیریت محتوای پورتال در بر دارد و بستر اصلی و پیش‌نیاز راه‌اندازی سایر سامانه‌ها در پورتال است و هر آنچه که مدیران به آن نیاز دارند را سفارشی‌سازی می‌کند. به‌عنوان‌مثال این سیستم قابلیت یکپارچه‌سازی سامانه CRM را دارد.

·        داشبورد

داشبورد یکی از اصلی‌ترین امکانات پورتال (Portal Features) به شمار می‌رود و کاربران بر اساس گزینه‌های از پیش تعیین شده در داشبورد می‌توانند اطلاعات غیرضروری را فیلتر کنند.

در بخشی از داشبورد اطلاعات و ارقام کسب‌وکار کاربران غیر متخصص به سادگی و قابل فهم تعریف شده است.

·        سیستم مدیریت اسناد (Document Management System)

در اداره‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها اطلاعات محرمانه، دستورالعمل‌ها، اسناد، چک‌لیست‌ها، مستندات در گردش، فرم‌های پویا، نرم‌افزارها، نامه‌ها و مکتوبات و سایر مستندات مهم و ارزشمند نیاز به طبقه‌بندی، نگهداری، بازیابی و بایگانی دارند و همچنین باید امکان دسترسی راحت، سریع و بدون خطای انسانی برای کاربران فراهم شود به همین دلیل سامانه مدیریت اسناد در پورتال ایجاد می‌شود.

·        قابلیت جستجو

افزودن نوار جستجو در منوی پورتال به کاربران کمک می‌کند تا بتوانند داده‌های موردنظر خود را سریعاً پیدا کنند.

مثلاً وقتی به پورتال بانک مرکزی ایران مراجعه می‌کنید در بخش هدر سایت نوار جستجوی پیشرفته را می‌بینید و با وارد کردن عبارت کلیدی صفحه زیر نمایان می‌شود و بر اساس گزینه‌های مختلف می‌توانید اطلاعات لازم را به دست آورید.

·        تجزیه و تحلیل داده‌ها

یکی دیگر از ویژگی‌ها و امکانات اصلی پورتال جمع‌آوری و آنالیز داده‌ها است. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل اطلاعات به صاحبان پورتال کمک می‌کند تا بینش‌های جدیدی را برای تعیین استراتژی‌ها و تصمیم‌گیری‌های مهم برای مدیریت پورتال پیدا کنند.

·        سیستم گزارشات مدیریت (MRS)

سیستم (MRS) سامانه‌ای سازمان‌یافته است که عملیات جمع‌آوری، ذخیره و بازیابی اطلاعات را بر عهده دارد و متشکل از نرم‌افزارها، نصب سخت‌افزارها و ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات است که قابلیت گزارش‌دهی اطلاعات، مدیریت پایگاه و سیستم پردازش عملیات را دارد. به این ترتیب فرایند گزارش‌گیری کاملاً دقیق و با جزئیات کامل در اختیار مدیران قرار می‌گیرد و روند تصمیم‌گیری بر اساس آنها ساده‌تر می‌شود.

مزایای پورتال (Portal Advantages)

طبق گزارش MarketsandMarkets، پیش‌بینی می‌شود که بازار جهانی پورتال با نرخ رشد مرکب سالانه ۱۳.۴ درصد از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸ رشد می‌کند و دلیل آن نیز ناشی از افزایش تقاضای کسب‌وکارهای برای استفاده از ویژگی‌ها و مزایای پورتال است تا بتوانند بیزینس خود را به بهترین شکل مدیریت کنند و توسعه دهند. از مهم‌ترین مزایای پورتال می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

 ۱- ساده سازی و کاهش پیچیدگی‌های فرایندهای عملیاتی و مدیریت پورتال

 ۲- تقویت ارتباطات تعامل و همکاری تمامی کاربران و اعضای پورتال

 ۳- انعطاف‌پذیری بالا و قابلیت یکپارچه‌سازی و پاسخگویی عملکرد پورتال برای موبایل

 ۴- قابلیت ادغام با سایر نرم‌افزارها، سامانه‌ها، برنامه‌های شخص ثالث و سیستم‌های خارجی مانند ERP,CRM

 5- ساده سازی مدیریت زنجیره تامین

 ۶- بهینه‌سازی مدیریت منابع کارآمد

 ۷- افزایش بهره‌وری

 ۸- بهبود تجربه کاربری

 9- ساده سازی فرآیندهای داخلی

 ۱۰- قابلیت به‌اشتراک‌گذاری مستندات، اطلاعات، دانش و.

هزینه طراحی سایت و پورتال چه تفاوت‌هایی دارد؟

هزینه‌های طراحی سایت با توجه به اهداف، نوع کسب‌وکار و مشتریان هدف برآورد می‌شود و از طرفی به سلیقه کارفرما نیز بستگی دارد؛ اما هزینه طراحی پورتال با توجه به ویژگی‌ها، امکانات، سامانه‌ها، نرم‌افزارها و سیستم مدیریت، یکپارچه‌سازی، طراحی داشبورد و سایر موارد متغیر است و تعرفه طراحی پورتال نسبت به سایت بیشتر می‌شود. عوامل موثر بر هزینه طراحی پورتال عبارت‌اند از:

-   پیچیدگی طراحی و توسعه پورتال

-   برنامه‌نویسی، فناوری‌های سخت‌افزاری

-   تعداد سامانه‌ها و برنامه‌های ادغام شده با پورتال

-   امکانات مورد نیاز

تفاوت اصلی پورتال و سایت در اهداف، احراز هویت، پیچیدگی توسعه، یکپارچه‌سازی با سایر نرم‌افزارها و سامانه‌ها، تعامل کاربران، سیستم مدیریت محتوا خلاصه می‌شود. ویژگی‌ها، امکانات و قابلیت‌های پورتال مزیت‌های زیادی را برای کسب‌وکارها به همراه دارد و باعث افزایش بهره‌وری، جذب و حفظ مشتری و کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود.

اگر صاحب یک کسب‌وکار بزرگ هستید با استفاده از طراحی پورتال  سازمانی حرفه‌ای و مدرن مطابق با اهداف و نیازهای خود می‌توانید مدیریت بخش‌های مختلف کسب‌وکار خود را بهبود ببخشید و راندمان بیزینس آنلاین خود را به طور قابل‌توجهی بالا ببرید. اگر سوالات بیشتری در زمینه طراحی سایت و طراحی پورتال دارید هم اکنون با کارشناسان و مشاوران ایزی وب تماس بگیرید.